Oranje wijn: wat is het en hoe wordt het gemaakt?

Wat is oranje wijn?

Oranje wijn wordt gemaakt door het sap van witte druiven te weken en te fermenteren op de schillen, pitten en stelen. Door de weking, oftewel de maceratie, wordt de wijn oranje van kleur. Er kan een verscheidenheid aan tinten ontstaan in oranje wijn, die wordt beïnvloed door de druifsoort, de mate van rijpheid van de druiven en de duur van schilcontact. Het grote verschil tussen witte en oranje wijn zit ‘m dus in de maceratie; waar oranje wijn wordt geweekt en gefermenteerd op schillen, pitten en stelen, worden deze onderdelen van de druif in witte wijn over het algemeen weggegooid. 

Waar komt oranje wijn oorspronkelijk vandaan?

Hoewel oranje wijn een trend lijkt van de afgelopen jaren, is oranje wijn in de praktijk oeroud. Schilderijen uit de perioden na de middeleeuwen bevestigen dit met wijnen die veel meer oranje ogen dan witte wijnen van tegenwoordig. De oorsprong van oranje wijn ligt in Georgië, waar men in de regio Kakheti zo’n 5000 jaar geleden is begonnen met het vergisten van Rkatsiteli druiven in potten / vaten van klei, ook wel qvevri genoemd. In dit productieproces vindt de fermentatie van de druiven dikwijls plaats onder de grond, waar de temperatuur over het algemeen constant blijft. 

Waar wordt oranje wijn gemaakt?

Vanwege de groeiende populariteit wordt oranje wijn tegenwoordig bijna in alle oude- en nieuwe-wereldlanden gemaakt. Toch blijven de broeinesten vooral Slovenië, Collio (Italië, Friuli Venezia Giulia) en Georgië: de plekken waar oranje wijn al ruim voor de groeiende populariteit sinds de laatste eeuwwisseling werd gemaakt. Overigens kunnen niet alle wijnmakers legaal oranje wijn maken, omdat de categorie ontbreekt in officiële, wettelijke benamingen (appellatie instanties bijv.).

Hoe smaakt oranje wijn? 

De smaak van oranje wijn is ongebruikelijk in vergelijking met witte en rode wijn. Zo wordt de  smaak van oranje wijn vaak als rijk en complex gedefinieerd, met tonen van honing, noten, kruiden en citrus. De rijkheid en complexiteit is wel afhankelijk van een aantal factoren, zoals de druifsoort, de impact van het klimaat en bodem op de wijngaarden, en de duur van het schilcontact. Wanneer oranje wijn bijvoorbeeld langer in contact is geweest met de schillen, pitten en stelen, zal dit leiden tot intensere kleuren en rijkere, complexere smaakprofielen. De wijn is in dat geval vaak steviger dan reguliere witte wijn; mede door de intensiteit van de tannines doet het denken aan de textuur van rode wijn.  

In de wijnwereld wordt vaak de kritiek gegeven dat veel oranje wijnen hetzelfde smaken. Hier zijn wij het niet zozeer mee eens! Hoewel de maceratie absoluut impact heeft op het smaakprofiel en de textuur, kunnen oranje wijnen ook heel sterk het terroir en de druiven tot uiting brengen! Wel raden we aan om oranje wijnen wat langer te laten ademen, zodat de wijnen levendiger worden. Ook in combinatie met eten worden de tannines vaak zachter; oranje wijnen zijn dus absoluut een aanrader om te pairen met eten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Aziatische gerechten, zoals curry & sushi!

De verschillende smaakprofielen van oranje wijnen op een rij:

• Rijp versus minder rijp, afhankelijk van onder andere de duur van het schilcontact;
• Er zijn zowel droge als zoete oranje wijnen, mede afhankelijk van de druifsoort en de duur van de maceratie;
• Tonen van citrus, beurse appel, sinaasappelschil, jeneverbes, noten en / of gedroogde abrikoos komen vaak voor.

Is oranje wijn altijd natuurwijn?

Nee, oranje wijn is niet altijd natuurwijn. Natuurwijn is een specifieke soort wijn die wordt gemaakt met biologisch of biodynamisch geteelde druiven.De fermentatie van natuurlijke wijnen vindt plaats met behulp van wilde, inheemse gisten & zonder chemische toevoegingen, die de smaak of het uiterlijk beïnvloeden. Oranje wijn kan zowel natuurwijn als gewone wijn zijn, afhankelijk van hoe het wordt gemaakt. Sommige producenten van oranje wijn maken de wijn volgens de regels voor natuurwijn, waarbij maceratie plaatsvindt met natuurlijke gisten en zonder temperatuurcontrole. Andere oranje wijnproducenten kiezen voor onnatuurlijke gisteren en/of conventioneel geteelde druiven. Oranje wijn hoeft dus niet per definitie natuurwijn te zijn.